Tổng quan về cây trinh nữ hoàng cung
Cây trinh nữ hoàng cung (tỏi lơi lá rộng, náng lá rộng) có tên khoa học Crinum latifolium L., thuộc họ Amaryllidaceae. Cây ưa sáng, sinh trưởng tốt ở vùng khí hậu nhiệt đới ẩm với nhiệt độ 22–27°C. Tại Việt Nam, cây được trồng nhiều ở các tỉnh miền Nam và khu vực từ Đà Nẵng trở vào.
Các bộ phận của cây được sử dụng trong y học gồm:
-
Lá: dùng tươi hoặc sao vàng, phơi khô để hãm nước uống.
-
Thân hoa, cán hoa, bông hoa: được dùng trong nhiều bài thuốc cổ truyền.
-
Thân rễ: chứa glucan, nhiều acid amin (arginine, valine, leucine, phenylalanine) cùng các hoạt chất lycorin, pratorimin, ambelin.
Các nghiên cứu cho thấy cây chứa nhóm alkaloid không dị vòng và alkaloid có dị vòng, mang nhiều giá trị dược tính.
Dược tính nổi bật của cây trinh nữ hoàng cung
Cây chứa nhiều hoạt chất có lợi như:
-
Cao methanol và alkaloid: ức chế sự phân chia tế bào, làm chậm sự phát triển của khối u, hỗ trợ phòng và điều trị ung thư.
-
Lycorin: ức chế ADN–protein của tế bào ung thư, đồng thời tham gia ngăn chặn virus bại liệt.
-
Chứa 11 loại acid amin và nhiều acid hữu cơ, bổ sung dưỡng chất tốt cho cơ thể.
Cây trinh nữ hoàng cung có tác dụng gì?
1. Hỗ trợ ức chế sự phát triển của khối u
Loại cây này được sử dụng nhiều trong hỗ trợ điều trị u xơ tử cung, u nang buồng trứng.
Thuốc Panacrin – bào chế từ lá trinh nữ hoàng cung, lá đu đủ và củ tam thất – đã cho thấy khả năng giảm số lượng tế bào u, giảm di căn lên gan, phổi, lách và kéo dài thời gian sống của động vật thử nghiệm.
2. Hỗ trợ điều trị ung thư tuyến tiền liệt
Ở nam giới, cây giúp làm chậm sự phát triển của tế bào ung thư nhờ nhóm alkaloid và chất lycorin có khả năng ức chế protein, ADN của tế bào bất thường.
3. Giảm đau khớp
Người lớn tuổi có thể dùng lá hơ nóng đắp lên vùng đau hoặc sắc uống để giảm cơn đau. Tuy nhiên, liều lượng phải phù hợp – nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
4. Giúp giảm ho, viêm phế quản, viêm họng hạt
Lycorin, alkaloid và crinamidin trong cây có tác dụng kháng viêm – kháng virus, giúp cải thiện ho, viêm họng, viêm phế quản.
5. Tăng cường miễn dịch
Thử nghiệm cho thấy cao chiết từ cây kích thích tế bào lympho T – giúp cơ thể tăng khả năng chống lại các tế bào ung thư và các tác nhân gây bệnh.
Lưu ý khi sử dụng cây trinh nữ hoàng cung
Dù lành tính nhưng khi dùng bạn cần lưu ý:
-
Không tự ý dùng như thuốc điều trị – cần có sự tư vấn từ bác sĩ.
-
Không dùng quá liều (mỗi người phù hợp khoảng 4–5 lá/ngày, có thể thay đổi theo thể trạng).
-
Nên kiêng đậu xanh và rau muống khi uống.
-
Uống cây trinh nữ hoàng cung không gây vô sinh, vì thế không nên lo lắng theo tin đồn.
Những đối tượng không nên sử dụng
-
Trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, phụ nữ đang cho con bú.
-
Người suy gan, suy thận.
-
Người đang dùng thuốc điều trị khác (chỉ dùng kết hợp khi được bác sĩ đồng ý).
Kết luận:
Cây trinh nữ hoàng cung là dược liệu quý, mang nhiều lợi ích đối với sức khỏe, đặc biệt trong việc hỗ trợ điều trị các khối u và tăng cường miễn dịch. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả và tránh rủi ro, bạn không nên tự ý sử dụng mà cần tham khảo ý kiến bác sĩ và dùng đúng liều lượng.
