Trong thời gian gần đây, các bác sĩ tại nhiều bệnh viện đã ghi nhận một hiện tượng đáng lo ngại: ngày càng nhiều cặp vợ chồng cùng mắc ung thư, được gọi là “ung thư vợ chồng”.
Bác sĩ Hà Chấn cho biết, có thời điểm chỉ trong một phòng bệnh đã có tới ba cặp vợ chồng cùng điều trị. Các trường hợp chủ yếu mắc UT phổi, bên cạnh đó còn có UT dạ dày, thực quản, đại trực tràng và gan.
Điểm đặc biệt là những người này không có quan hệ huyết thống và không mang yếu tố di truyền, mà nguyên nhân chính nằm ở môi trường sống và thói quen sinh hoạt giống nhau – đặc biệt là hút thuốc lá.
Hút thuốc – “thủ phạm” lớn nhất gây UT vợ chồng
Theo bác sĩ Dương Thiết Quân (Bệnh viện Ung bướu Hà Nam), hút thuốc là yếu tố nguy cơ hàng đầu của UT phổi, chiếm tới 90% các ca bệnh, bao gồm cả người hút thuốc chủ động và hít phải khói thuốc thụ động.
Chỉ cần một người hút thuốc, người bạn đời sống chung cũng phải chịu tác hại của khói thuốc mỗi ngày. Không ít bệnh nhân chia sẻ rằng họ cảm thấy mình là “người chịu thiệt hại nặng nề nhất” khi mắc UT do hít khói thuốc từ vợ hoặc chồng.
Ngoài UT phổi, khói thuốc còn liên quan mật thiết đến UT thận và UT bàng quang. Rất nhiều bệnh nhân của hai căn bệnh này có tiền sử hút thuốc lâu năm.
Thói quen ăn uống giống nhau – yếu tố nguy cơ bị bỏ quên
Không chỉ khói thuốc, thói quen ăn uống của các cặp vợ chồng cũng có thể góp phần hình thành “UT đôi”.
Bác sĩ Khả Phong cho biết, ung thư dạ dày và thực quản thường gặp ở những cặp đôi có thói quen:
-
Ăn quá nhanh, không nhai kỹ
-
Thường xuyên ăn đồ quá nóng
-
Ít chú trọng dinh dưỡng cân bằng
Những thói quen này khiến niêm mạc thực quản và dạ dày bị tổn thương lặp đi lặp lại, lâu dần dẫn đến nguy cơ ung thư.
Một nghiên cứu công bố trên British Journal of Cancer (2002) cũng cho thấy, sau hơn 15 năm theo dõi, các cặp vợ chồng sống chung có tỷ lệ mắc ung thư phổi, dạ dày và bàng quang cao hơn 1,19–1,38 lần so với người sống một mình.
Ba loại ung thư dễ gặp đồng thời ở vợ chồng
Các bác sĩ cho biết, ba loại ung thư thường xuất hiện song song ở hai vợ chồng gồm:
-
Ung thư phổi – do tác động của khói thuốc và môi trường ô nhiễm.
-
Ung thư đại trực tràng – bắt nguồn từ chế độ ăn uống thiếu lành mạnh, ít chất xơ, nhiều thịt đỏ.
-
Ung thư gan – liên quan đến virus viêm gan B, có thể lây qua đường tình dục hoặc dùng chung kim tiêm, dao cạo, vật dụng cá nhân.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hiện có khoảng 296 triệu người đang sống chung với viêm gan B mạn tính. Năm 2022, căn bệnh này đã gây ra 1,1 triệu ca tử vong, và con số này có thể tăng lên 1,14 triệu vào năm 2034 nếu không được kiểm soát tốt.
Làm thế nào để phòng tránh “ung thư vợ chồng”?
Các chuyên gia khuyến cáo, để bảo vệ sức khỏe cho cả hai, vợ chồng nên:
-
Tuyệt đối không hút thuốc; nếu một người đang hút, cần sớm cai để bảo vệ bạn đời.
-
Giữ chế độ ăn lành mạnh: ăn chậm, nhai kỹ, hạn chế đồ ăn quá nóng, nhiều dầu mỡ hoặc chế biến sẵn.
-
Tiêm phòng viêm gan B đầy đủ, kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm nguy cơ.
-
Tập thể dục thường xuyên, duy trì tinh thần thoải mái, ngủ đủ giấc và sống khoa học để tăng cường sức đề kháng.
Tóm lại, “ung thư vợ chồng” không phải là sự trùng hợp ngẫu nhiên, mà là hệ quả của những thói quen sống và môi trường chung. Chỉ cần một người thay đổi, có thể cứu cả hai khỏi nguy cơ mắc căn bệnh hiểm nghèo này.
