Tại Việt Nam, mức tiêu thụ thịt nói chung và thịt đỏ nói riêng đã tăng mạnh. Mức tiêu thụ thịt đỏ của cư dân thành thị đã quá mức so với nhu cầu khuyến nghị. Thịt đỏ cung cấp protein động vật quan trọng nhưng không nên ăn quá nhiều.
Theo Viện Dinh dưỡng quốc gia, thịt đỏ là thịt của các loài động vật có vú. Gọi là thịt đỏ vì chúng chứa nhiều myoglobin, một loại protein giúp liên kết các nguyên tố sắt và vận chuyển ô xy trong máu.
Một cách hiểu đơn giản hơn, thịt đỏ là thịt của các loại gia súc, có màu đỏ khi tươi sống. Trong bữa ăn của chúng ta, các loại thịt đỏ được sử dụng nhiều thường là thịt lợn, thịt bò, thịt bê, thịt dê, thịt cừu, thịt thỏ…
Thịt đỏ là nguồn dinh dưỡng quan trọng, nên được tiêu thụ phù hợp
Giá trị dinh dưỡng của thịt đỏ
Theo Hội Phòng, chống ung thư quốc tế, thịt đỏ là nguồn cung cấp protein động vật quan trọng. Trong 100 gram thịt lợn nạc có 19 gram protein, trong 100 gram thịt bò có 21 gram protein, đáp ứng xấp xỉ 30% nhu cầu protein trong ngày của một người trưởng thành. Bên cạnh đó, thịt đỏ rất giàu các loại vi khoáng chất như sắt, kẽm, vitamin B12.
Theo Bảng thành phần thực phẩm Việt Nam, 100 gram thịt bò thăn nạc cung cấp 1,6 gram sắt và 4,05 gram kẽm, khoảng 1 mcg B12. Trong 100 gram thịt lợn có khoảng 1 gram sắt và 2,5 gram kẽm và 0,84 mcg B12. Hàm lượng này là cao so với các thực phẩm khác.
Cách sử dụng thịt đỏ để duy trì nâng cao sức khỏe
Theo Viện Dinh dưỡng quốc gia, mức tiêu thụ cân đối và hợp lý các loại thực phẩm nói chung và đặc biệt là thịt đỏ nói riêng là chìa khóa để duy trì và nâng cao sức khỏe. Tuy nhiên, ăn quá nhiều thịt đỏ là yếu tố nguy cơ của một số bệnh như mỡ máu cao, tim mạch, ung thư, đặc biệt là ung thư đại trực tràng. Đây là khuyến cáo của Quỹ Phòng, chống ung thư quốc tế dựa trên việc tổng hợp và phân tích dữ liệu từ nhiều nghiên cứu về tiêu thụ thịt đỏ và thịt chế biến sẵn trên các nước và các dân tộc khác nhau.
Do đó, để cân bằng giữa lợi ích của việc ăn thịt đỏ (nguồn cung cấp protein và vi chất dồi dào) với những nguy cơ đối với sức khỏe (một số bệnh không lây nhiễm) cần lượng tiêu thụ hợp lý. Quỹ Phòng, chống ung thư quốc tế và Viện Nghiên cứu ung thư Mỹ đã có khuyến nghị về tiêu thụ loại thịt này.
Cụ thể: nên tiêu thụ không quá 3 lần thịt đỏ mỗi tuần, tổng lượng thịt đỏ trong một tuần vào khoảng 350 – 500 gram sau chế biến (tương đương tối đa khoảng 700 gram thịt sống và không bao gồm trọng lượng của xương).
Nếu tính theo ngày thì lượng thịt đỏ không nên vượt quá 70 gram/ngày (thịt đã chế biến chín), tương đương khoảng 100 gram/ngày thịt sống, không bao gồm phần xương.
Khuyến cáo trên đã đưa ra một định lượng cụ thể để mọi người có thể điều chỉnh lượng thịt đỏ trong khẩu phần của mình. Ngoài ra, nên tăng cường sử dụng thịt gia cầm, cá, trứng, sữa là những thực phẩm để thay thế thịt đỏ trong bữa ăn nhằm đảm bảo cung cấp đủ nhu cầu về protein và vi khoáng chất.
Trên đây là khuyến nghị chung cho cộng đồng. Với các trường hợp bệnh lý hoặc những người có các yêu cầu riêng về dinh dưỡng do yêu cầu đặc thù cần được tư vấn của chuyên gia dinh dưỡng.
Đồng thời, với chế độ ăn đa dạng, dinh dưỡng hợp lý, cộng đồng cần duy trì vận động thể lực phù hợp và tăng cường rau xanh.
Viện Dinh dưỡng quốc gia khuyến nghị mức tiêu thụ rau quả là 480 – 560 gram/người/ngày, trong đó tiêu thụ rau từ 240 – 320 gram/người/ngày và tiêu thụ quả chín là 240 gram/người/ngày.
Theo kết quả các cuộc tổng điều tra về dinh dưỡng gần đây nhất tại Việt Nam được Bộ Y tế công bố năm 2021, mức tiêu thụ thịt (các loại) là 51 gram/người/ngày (năm 2000) và 84 gram (năm 2010) đã tăng lên 134,5 gram (2020).
Với thịt đỏ, mức tiêu thụ bình quân là 95,5 gram/người/ngày, riêng khu vực thành thị là 116,9 gram/người/ngày, cao hơn so với nhu cầu khuyến nghị loại thực phẩm này.