Thận có vai trò lọc máu, giúp cân bằng điện giải, cân bằng nội môi, điều hòa áp suất thẩm thấu, chuyển hóa trong cơ thể. Thận còn là “nhà máy” đào thải các chất độc hại ra ngoài cơ thể.

Một khi thận suy yếu, khả năng thanh lọc và đào thải kém, thì chất độc tích tụ trong người, rối loạn điện giải, rối loạn toàn bộ hoạt động của các cơ quan tuần hoàn, tiêu hóa, hô hấp… thậm chí đe dọa sự sống của cơ thể.

Suy thận là gì?

Suy thận là bệnh lý mà tình trạng thận bị mất chức năng và không còn khả năng lọc các chất thải từ máu. Điều này dẫn đến những chất thải trong máu không thể lọc ra ngoài và tích tụ lại trong cơ thể. Suy thận là giai đoạn cuối của bệnh lý thận mạn tính. Suy thận được phân làm 2 loại, đó là:

– Suy thận mạn tính: Bệnh lý đặc trưng bởi sự suy giảm chức năng của thận sẽ diễn ra trong một khoảng thời gian dài và khó có thể điều trị dứt điểm được. Vì vậy, việc phát hiện dấu hiệu suy thận giai đoạn đầu giúp kịp thời ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.

– Suy thận cấp tính: Là tình trạng mà chức năng của thận bị suy giảm nghiêm trọng khá nhanh, chỉ trong vòng vài ngày. Việc điều trị cần được tiến hành ngay với các phương pháp tùy theo từng tình trạng bệnh của từng người, trong đó có chạy thận nhân tạo.
dấu hiệu suy thận giai đoạn đầu

Đối tượng nguy cơ bệnh Suy thận

Suy thận cấp đa số đều đi kèm với các bệnh lý khác xuất hiện trước đó.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ suy thận cấp bao gồm:

Tình trạng bệnh cần nhập viện, đặc biệt là đối với tình trạng nghiêm trọng đòi hỏi phải chăm sóc đặc biệt

Tuổi cao

Bệnh động mạch ngoại vi làm tắc nghẽn mạch máu ở tay chân

Bệnh đái tháo đường

Bệnh tăng huyết áp

Bệnh suy tim

Bệnh thận khác

Bệnh gan

Yếu tố có thể làm tăng nguy cơ suy thận mạn bao gồm:

Bệnh đái tháo đường

Bệnh tăng huyết áp

Bệnh tim

Hút thuốc lá

Béo phì

Có nồng độ cholesterol trong máu cao

Chủng tộc: là người Mỹ gốc Phi, người Mỹ bản xứ hoặc người Mỹ gốc Á

Tiền sử gia đình mắc bệnh thận

Từ 65 tuổi trở lên

Biểu hiện khi mắc bệnh thận, suy thận

Bệnh thận nói chung hay suy thận nói riêng là bệnh diễn ra âm thầm nhưng rất nguy hiểm, các dấu hiệu của bệnh do đó cũng rất khó nhận diện. Đa phần những dấu hiệu bị bệnh thận khi thể hiện rõ rệt thì người bệnh mới phát hiện ra. Tuy nhiên, vẫn có một số dấu hiệu suy thận, thận yếu, thận hư thường gặp là:

1. Người có biểu hiện thường xuyên mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt và mất tập trung

Thận khỏe mạnh tạo ra một hormon gọi là erythropoietin. Hormon này giúp cho cơ thể tạo ra các tế bào hồng cầu mang ôxy. Khi thận bị hỏng, chúng tạo ra ít erythropoietin hơn, cơ thể có ít các tế bào hồng cầu vận chuyển ôxy hơn. Các cơ và đầu óc cũng vì thế mà mệt đi nhanh chóng.

Thiếu máu khiến não không được cung cấp đủ ôxy. Điều này có thể ảnh đến trí nhớ, gây mất tập trung, hoa mắt và chóng mặt.

2. Có cảm giác ớn lạnh

Nếu thấy tình trạng ớn lạnh có thể bạn đã mắc bệnh thận vì cơ thể thiếu máu có thể khiến cơ thể cảm thấy lúc nào cũng lạnh. Thậm chí đang ở trong phòng có nhiệt độ ấm.

3. Thường xuyên mẩn ngứa

Do tích tụ chất thải trong máu nên da có thể bị kích thích dẫn đến tình trạng ngứa, thậm chí phát ban. Nếu thử dùng các loại kem dưỡng mà không thấy da được phục hồi thì bạn cần nghĩ ngay đến vấn đề xuất phát từ bên trong. Khi đó, bạn hãy đi khám để được chẩn đoán chính xác nhất.

Khi thận gặp vấn đề sẽ gây ảnh hưởng đến quá trình lọc các chất thải ở trong máu. Điều này khiến cho da thường xuất hiện phát ban và ngứa ngáy. Chính vì vậy, những triệu chứng bất thường ở da có thể là biểu hiện suy thận giai đoạn đầu cần lưu ý.

4. Hơi thở có mùi amoniac

Thận có chức năng loại bỏ các chất độc hại trong máu qua đường nước tiểu. Khi bệnh nhân bị suy thận, thận sẽ bị hư hỏng nên chúng không còn khả năng lọc các chất thải và hóa chất độc ra khỏi máu, tích tụ lâu ngày trong cơ thể, gây ảnh hưởng gần như tất cả các bộ phận của cơ thể. Hơi thở có mùi có thể xuất hiện khi bệnh suy thận làm ảnh hưởng đến hệ hô hấp.

Khi chất thải không thể đào thải ra khỏi cơ thể và tích trữ lại quá nhiều ở trong máu là nguyên nhân dẫn đến tình trạng hôi miệng. Bên cạnh đó, người mắc bệnh suy thận còn cảm thấy trong miệng như có vị của kim loại. Dấu hiệu này rất dễ bị nhầm lẫn với dấu hiệu của các bệnh răng miệng khác.

5. Xuất hiện tình trạng đi tiểu thay đổi

Những thay đổi như tiểu nhiều vào đêm, nước tiểu có bọt, lượng nước tiểu nhiều hơn/ít hơn bình thường và thậm chí trong nước tiểu có máu. Cảm thấy căng tức hay đi tiểu khó khăn.

Nếu bạn có các biểu hiện: Tiểu nhiều hơn 8 lần/ngày và tiểu nhiều hơn 1 lần/đêm thì nên lưu ý, vì đó là cảnh báo chức năng thận suy giảm.

Chức năng của thận bị suy giảm sẽ gây ra ảnh hưởng rất lớn đến tình trạng tiểu tiện. Dấu hiệu của suy thận giai đoạn đầu cần phải lưu ý khi gặp phải các vấn đề như đi tiểu nhiều hoặc ít hơn so với bình thường, nước tiểu có màu hoặc lẫn máu và có mùi bất thường.

6. Biểu hiện phù

Chứng phù xảy ra khi mao mạch trong cơ thể đang gặp tình trạng rò rỉ. Khi xuất hiện tình trạng này, ngay lập tức thận nhận nhiệm vụ giữ lại lượng nước và natri trong cơ thể để bù lại số chất dịch bị rò rỉ, bị mất đi ở trên. Do đó, lượng nước trong cơ thể gia tăng khiến các mao mạch ở trên rò rỉ nhiều tới các mô xung quanh khiến chúng bị sưng lên, gây ra hiện tượng phù.

Chất thải không thể đào thải ra được khỏi cơ thể sẽ khiến cho người mắc bệnh suy thận gặp phải tình trạng cơ thể tích trữ nước, gây phù nề những vùng trên cơ thể như chân, tay và mặt. Do vậy, đây là biểu hiện của suy thận giai đoạn đầu thường gặp.

7. Thường xuyên bị đau lưng hoặc đau vùng ngang thắt lưng

Thận có chức năng sàng lọc và đào thải tất cả các chất độc hại cũng như tạp chất ra ngoài cơ thể bằng đường nước tiểu. Khi chức năng thận suy giảm, sẽ làm mất cân bằng điện giải trong cơ thể, gây ra tình trạng ứ dịch dẫn đến đau vùng hố thận hay đau mỏi ngang thắt lưng.

Bệnh thận nói chung hay suy thận nói riêng là bệnh diễn ra âm thầm nhưng rất nguy hiểm.

Khi xuất hiện những cơn đau lưng liên tục và lan dần ra phía trước vùng hông hoặc chậu, đây có thể là dấu hiệu suy thận giai đoạn đầu mà bạn cần chú ý.

8. Buồn nôn và nôn

Suy thận gây ra các triệu chứng như buồn nôn và ói mửa liên tục. Nguyên nhân đó là những chất thải tích tụ trong cơ thể cần phải được đào thải ra ngoài. Khi thận bị suy, không có khả năng làm việc, tình trạng ói mửa sẽ thường xuyên xảy ra.

9. Biểu hiện thở nông, khó thở

Đó là do chất lỏng dư thừa trong cơ thể tích tụ trong hai lá phổi kèm theo tình trạng thiếu máu (sự thiếu hụt các tế bào hồng cầu vận chuyển ôxy) sinh ra chứng thở nông.

Suy thận khiến cho cơ thể không thể lọc được chất thải trong máu ra ngoài và ảnh hưởng đến quá trình sản xuất hồng cầu. Điều này là nguyên nhân dẫn đến cơ thể bị ứ dịch và gây suy giảm chức năng của phổi. Đồng thời, lượng hồng cầu giảm dẫn đến quá trình vận chuyển oxy sẽ gặp những khó khăn. Do vậy, khó thở là dấu hiệu của suy thận giai đoạn đầu mà nhiều người gặp phải.

10.Ngủ ngáy to và kéo dài

Đối với người đang bị suy thận mạn tính sẽ rất hay gặp hội chứng ngưng thở khi ngủ. Đây là hội chứng của tình trạng rối loạn giấc ngủ gây ra hiện tượng tạm ngưng thở một hoặc nhiều lần trong một đêm. Tuy thời gian hơi thở bị dừng chỉ kéo dài trong khoảng vài giây cho đến 1 phút, nhưng sau đó, sẽ ngáy rất to và kéo dài.

11.Suy nhược cơ thể

Đây là biểu hiện của suy thận giai đoạn đầu mà nhiều người gặp phải. Nguyên nhân là do tình trạng suy thận mạn tính đi kèm với tình trạng thiếu máu. Điều này dẫn đến chức năng hoạt động của thận bị suy giảm chỉ còn từ 20% đến 50% hiệu suất so với những người bình thường. Nếu như, bạn vẫn nghỉ ngơi và ngủ đủ giấc nhưng cơ thể luôn trong tình trạng mệt mỏi, uể oải thì đây có thể là dấu hiệu suy thận giai đoạn đầu.

Cách phòng ngừa bệnh suy thận

Những biến chứng của bệnh suy thận vô cùng nguy hiểm và có thể đe dọa đến tính mạng của người mắc. Chính vì vậy, việc phòng ngừa bệnh đóng vai trò vô cùng cần thiết. Dưới đây là những biện pháp có thể giảm thiểu tối đa nguy cơ mắc phải suy thận:

– Thiết lập lối sống lành mạnh: Chúng ta cần phải luyện tập thể thao hàng ngày để có thể duy trì cân nặng và nâng cao sức khoẻ. Bên cạnh đó, cần bạn cần theo dõi thường xuyên và duy trì chỉ số huyết áp ở mức cho phép. Đồng thời, kiểm soát lượng acid uric, glucose và cholesterol có trong máu. Đặc biệt, bạn không nên sử dụng thức uống có cồn như: rượu, bia và các chất kích thích.

– Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý: Giảm lượng muối, đạm và dầu mỡ nạp vào cơ thể trong bữa ăn hàng ngày. Đồng thời, bạn cũng nên bổ sung thêm các thực phẩm có nguồn gốc từ thiên nhiên như các loại rau, củ, quả có lợi cho sức khỏe.

– Uống đủ nước: Mất nước khiến giảm lưu lượng máu đến thận, có thể làm suy giảm chức năng của thận. Do đó, uống đủ nước là một trong những thói quen tốt cho thận nói riêng và cơ thể nói chung mà luôn được bác sĩ khuyến khích thực hiện.

– Đi khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần hoặc ngay khi phát hiện ra các dấu hiệu thận bị suy giảm chức năng để có phương pháp điều trị phù hợp và kịp thời.

– Giảm căng thẳng: Căng thẳng và lo lắng là nguyên nhân dẫn đến tăng huyết áp, ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe của thận.

– Tập thể dục thường xuyên: Tập luyện các môn thể thao thường xuyên có thể giúp giảm căng thẳng, kiểm soát lượng đường huyết và huyết áp cao, đồng thời duy trì cân nặng hợp lý. Bạn nên chọn môn thể thao phù hợp với sức khỏe của mình như bơi lội, đi bộ và chạy…

– Quản lý các bệnh khác một cách hiệu quả: Bệnh tiểu đường và tăng huyết áp làm tăng nguy cơ gây bệnh suy thận. Vì thế, bạn nên chú ý theo dõi bệnh chặt chẽ và tuân thủ phác đồ điều trị.

Thay đổi lối sống:

• Giữ huyết áp đúng mục tiêu bác sĩ đặt ra. Đối với hầu hết mọi người, mục tiêu huyết áp thường là dưới 140/90 mm Hg

• Kiểm soát nồng độ đường và cholesterol trong máu

• Tập thể dục hằng ngày, duy trì cân nặng lý tưởng

• Không hút thuốc lá

Thay đổi chế độ ăn uống:

• Uống đủ nước trong một ngày từ 1,5-2 lít, uống nhiều hơn trong những ngày nóng hoặc vận động ra nhiều mồ hôi

• Thực hiện chế độ ăn giảm muối, giảm đạm, giảm dầu mỡ

Cuối cùng, bạn nên chú ý lắng nghe cơ thể của mình. Việc nhận biết được dấu hiệu suy thận giai đoạn đầu sẽ giúp ích rất lớn trong quá trình điều trị cũng như khả năng hồi phục.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), 10% dân số thế giới đang phải đối mặt với các bệnh lý về thận và mỗi năm, bệnh lý này cướp đi mạng sống của 5 – 10 triệu người trên toàn thế giới. Đáng chú ý, những con số này được dự đoán sẽ ngày một tăng cao. Ước tính đến năm 2030, có đến 5,2 triệu người mắc bệnh thận và cần được chạy thận nhân tạo. Tại Việt Nam, hiện có khoảng 5 triệu người đang bị suy thận, khoảng 26.000 người bị suy thận mạn tính giai đoạn cuối phải chạy thận nhân tạo và 8.000 ca mắc mới mỗi năm.

Nguy cơ bị bệnh thận có thể gặp ở bất kỳ lứa tuổi nào từ trẻ em, thanh thiếu niên, trung niên đến người lớn tuổi mà không phân biệt giới tính nam hay nữ. Những bệnh lý về thận thường gặp hiện nay bao gồm sỏi thận, viêm cầu thận, suy thận cấp – mạn tính, ung thư thận… Trong đó, suy thận cấp và mạn tính là hai tình trạng rất phổ biến, do biến chứng từ nhiều bệnh lý khác. Do vậy, người bệnh phải thăm khám định kỳ, thực hiện đầy đủ các xét nghiệm cần thiết, tuân thủ các chỉ định của bác sĩ điều trị, và cần hết sức chú trọng đến chế độ dinh dưỡng, duy trì lối sống lành mạnh.