Theo các chuyên gia ung bướu, không phải tất cả các loại ung thư đều có triệu chứng rõ ràng, đặc biệt là trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên, khi tế bào UT phát triển âm thầm trong cơ thể, chúng sẽ gây ra những thay đổi bất thường. Điều đáng nói là nhiều người không nhận ra hoặc chủ quan, nhầm lẫn với các bệnh lý thông thường khác.
Đáng chú ý, có 3 thời điểm trong ngày mà các dấu hiệu UT dễ bộc lộ nhất: ban đêm, khi ăn uống (bữa chính) và buổi sáng sau khi thức dậy. Điều này liên quan đến nhiều yếu tố như nhiệt độ cơ thể, trạng thái vận động và dinh dưỡng. Vì vậy, nếu nhận thấy những dấu hiệu bất thường dưới đây xuất hiện lặp đi lặp lại vào mỗi sáng khi thức dậy, rất có thể đó là cảnh báo của nhiều loại UT tấn công cơ thể.
Vào buổi sáng, khi vừa thức dậy, cơ thể sẽ yếu đi do thiếu dinh dưỡng sau một đêm dài nghỉ ngơi. Lúc này, cơ thể cũng chưa kịp thích nghi với trạng thái thức dậy, sự chuyển động từ nằm sang ngồi hay đứng, và môi trường xung quanh. Nếu cảm thấy đói, đây có thể được coi là “trạng thái gốc” của một số cơ quan, khi mà các khối u cũng có thể cảm thấy “đói” hơn, dễ dàng bộc lộ những dấu hiệu bất thường.
Rất mệt mỏi, khó thức dậy
Mệt mỏi và khó thức dậy là tình trạng phổ biến ở bệnh nhân ung thư, ảnh hưởng cả thể chất lẫn tinh thần. Theo Tổ chức Nghiên cứu UT Vương quốc Anh, triệu chứng này rõ rệt hơn vào buổi sáng do tế bào UT hoạt động mạnh vào ban đêm, trong khi hệ miễn dịch suy yếu vào sáng sớm. Vì vậy, ngay cả khi đã ngủ đủ giấc, người bệnh vẫn cảm thấy mệt mỏi và khó thức dậy.
Tình trạng này thường xuất hiện sớm và rõ ràng hơn ở bệnh nhân UT máu, do bệnh khởi phát từ tủy xương. Tương tự, UT xương có thể gây tăng canxi máu, khiến cơ thể luôn buồn ngủ. Các loại UT khác thường gây triệu chứng này ở giai đoạn muộn, kèm theo rối loạn giấc ngủ như khó ngủ và mất ngủ vào ban đêm.
Không những mệt mỏi từ buổi sáng thức dậy, mà sự mệt mỏi này còn kéo dài suốt cả ngày…
Một triệu chứng khác vào buổi sáng cần chú ý là tình trạng mệt mỏi kéo dài, đặc biệt nếu cảm giác kiệt sức không chỉ xuất hiện vào sáng sớm mà còn kéo dài suốt cả ngày. Bác sĩ Abbas Kanani lưu ý: “Cảm thấy hơi uể oải vào buổi sáng là điều bình thường, nhưng nếu tình trạng mệt mỏi kéo dài cả ngày, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo sức khỏe.”
Mệt mỏi mãn tính là một trong những triệu chứng phổ biến của bệnh UT, đặc biệt nếu đi kèm với các dấu hiệu khác như đổ mồ hôi đêm.
Nước tiểu bất thường
Lần đi tiểu đầu tiên trong ngày có thể phản ánh nhiều về tình trạng sức khỏe của bạn. Bình thường, nước tiểu có màu vàng nhạt và không đục, có thể thay đổi màu sắc hoặc lượng nước tiểu tùy theo chế độ ăn uống. Tuy nhiên, nếu nước tiểu có mùi ngọt hoặc thu hút kiến, rất có thể bạn đang dư thừa đường trong cơ thể, một dấu hiệu của bệnh tiểu đường.
Ngoài ra, nếu bạn đi tiểu liên tục và cảm thấy đau bụng âm ỉ, đó có thể là triệu chứng của bệnh sỏi đường tiết niệu hoặc UT bàng quang, thận. Đặc biệt, nếu nước tiểu có lẫn m áu tươi vào mỗi buổi sáng, bạn cần đi khám ngay để được chẩn đoán kịp thời.
Nước tiểu bình thường có màu vàng nhạt và trong suốt. Màu sắc và lượng nước tiểu thay đổi tùy thuộc vào thói quen ăn uống và lượng thức ăn tiêu thụ hàng ngày.
Nếu nước tiểu có ít và màu vàng đậm, đặc, có thể là dấu hiệu cho thấy cơ thể chưa uống đủ nước và cần bổ sung thêm.
Đối với những người có thói quen ăn hành tỏi, nước tiểu của họ có thể có mùi khó chịu. Nếu nước tiểu có kiến bâu, đây là một dấu hiệu cảnh báo có thể liên quan đến bệnh tiểu đường.
Khi có triệu chứng đau bụng âm ỉ và đi tiểu thường xuyên, có thể là dấu hiệu của bệnh sỏi đường tiết niệu hoặc UT bàng quang, UT thận.
Đặc biệt, nếu thấy m áu t ươi trong nước tiểu, đừng chần chừ mà cần đi kiểm tra sức khỏe ngay lập tức.
Hôi miệng bất thường
Nếu miệng có mùi hôi vào buổi sáng mà không liên quan đến bệnh răng miệng và không giảm nhiều sau khi đánh răng hoặc súc miệng, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo UT. Đặc biệt, nếu xuất hiện những mùi hôi lạ như mùi táo thối, mùi kim loại hoặc mùi hải sản ôi thiu, cần hết sức lưu ý. Một số loại UT có thể gây ra triệu chứng này như UT phổi, UT phế quản, UT dạ dày và UT gan.
UT phổi làm chất nhầy tích tụ trong phổi, gây hôi miệng do acid phân hủy. UT dạ dày có thể gây trào ngược, ợ chua và hôi miệng. Trong khi đó, UT gan làm giảm khả năng chuyển hóa chất độc trong cơ thể, khiến hàm lượng amoniac trong máu tăng cao, dẫn đến hơi thở có mùi khó chịu.
Nhiều người gặp phải tình trạng hôi miệng vào buổi sáng sau khi thức dậy, nhưng mùi hôi thường biến mất sau khi uống nước hoặc đánh răng. Nguyên nhân có thể là do vấn đề tiêu hóa hoặc sức khỏe răng miệng kém. Tuy nhiên, đây cũng có thể là dấu hiệu của UT. Nếu mùi hôi miệng trở nên nghiêm trọng và không thể hết hẳn dù đã đánh răng, cần lưu ý.
UT phổi và ung thư phế quản đều có thể gây ra chứng hôi miệng, kể cả sau khi đánh răng. Các mùi hôi này do chất nhầy tích tụ trong phổi gây ra. Người mắc UT phổi thường gặp phải triệu chứng hôi miệng do sự phân hủy của acid.
UT dạ dày cũng có thể dẫn đến triệu chứng trào ngược, ợ chua và hôi miệng. Còn UT gan khiến chất độc trong cơ thể không được chuyển hóa đúng cách, dẫn đến mức amoniac trong máu tăng cao, gây hôi miệng và buồn nôn khi thức dậy.
Đau đầu khi thức dậy buổi sáng
Theo nghiên cứu đăng trên tạp chí Neurology, khoảng 77% bệnh nhân UT não gặp phải cơn đau đầu. Các cơn đau này thường xuất hiện quanh đầu, chủ yếu tập trung ở vùng thái dương hoặc phía sau đầu và cổ.
Dù phần lớn cơn đau đầu không phải do u não, các bác sĩ khuyến cáo nếu bạn gặp phải những triệu chứng mới, bất thường và gây lo lắng, nên đến khám để được xác định nguyên nhân.
Ngoài đau đầu, các dấu hiệu khác của khối u não có thể bao gồm co giật, yếu cơ, thay đổi tính cách, buồn ngủ, mất trí nhớ, tê hoặc yếu ở một bên cơ thể, khó nói, và thay đổi thị lực.
Đau đầu kéo dài, đặc biệt khi kèm theo buồn nôn, choáng váng hoặc nhìn mờ vào buổi sáng, có thể là dấu hiệu liên quan đến UT. Triệu chứng này thường gặp nhất ở các trường hợp có khối u não hoặc UT di căn đến não.
Theo nghiên cứu của tổ chức Brain Tumour Research (Anh), đau đầu là một trong những biểu hiện chính của khối u não. Cơn đau thường dữ dội hơn vào buổi sáng, kèm theo buồn nôn và choáng váng. Một số loại UT có thể di căn đến não và gây đau đầu vào buổi sáng, phổ biến như UT vú, UT phổi, UTư tế bào thận…
Đau bụng
Cần chú ý nếu bạn thường xuyên gặp phải cơn đau bụng vào mỗi sáng khi thức dậy. Đây có thể là dấu hiệu của các khối u trong hệ tiêu hóa hoặc hệ tiết niệu. Các bệnh ung thư như UT dạ dày vàUT gan thường gây ra hiện tượng này.
Đau bụng do UT vào buổi sáng thường đi kèm với các vấn đề về tiêu hóa, như tiêu chảy, táo bón, khó tiêu, hay vấn đề về tiểu tiện như tiểu gấp, tiểu không tự chủ. Ngoài các bệnh UTở đường tiêu hóa, các khối u ác tính ở bàng quang hoặc thận cũng có thể gây ra triệu chứng này. Tổ chức Nghiên cứu Ung thư Anh cũng cảnh báo rằng đây là triệu chứng phổ biến của UT tủy, khi cơ thể cần tăng tiểu để loại bỏ lượng canxi dư thừa.
Buồn nôn và nôn mửa
Nhiều bệnh UT, không chỉ UT dạ dày hay thực quản, cũng có thể gây ra buồn nôn và nôn mửa vào buổi sáng. Các loại UT như UT vú, UT tuyến tụy, và UT gan có thể dẫn đến các triệu chứng này. Đặc biệt, các loại ung thư có khả năng di căn lên não, như UT vú, UT phổi và ung thư thận, cũng có thể gây buồn nôn vào thời điểm này.
Tổ chức Nghiên cứu UT Vương quốc Anh nhấn mạnh rằng buồn nôn vào mỗi sáng là một triệu chứng phổ biến ở bệnh nhân UT, đặc biệt là khi bệnh đã ở giai đoạn nặng hoặc bệnh nhân đang điều trị bằng hóa trị và xạ trị.
Ho nhiều, ho dai dẳng, ho đờm dính m áu
Nếu mỗi buổi sáng bạn tỉnh dậy và bị ho liên tục mà không dứt, sau khi đã loại trừ các nguyên nhân thông thường như cảm cúm, cảm lạnh, đau họng hay viêm phổi, thì đây có thể là dấu hiệu của UT phổi hoặc ung thư thực quản. Ho là một trong những triệu chứng chính của UT phổi, và cơn ho này thường trở nên nặng hơn vào buổi sáng. Điều này có thể do khối u chặn một phần đường thở, dẫn đến sự tích tụ chất nhầy qua đêm, gây ho nhiều hơn vào sáng sớm.
Đặc biệt, nếu tình trạng ho kéo dài 3-4 tuần mà không giảm và có kèm theo máu, bạn nên đi khám ngay để xác định nguyên nhân cụ thể từ bác sĩ chuyên khoa.
Mọi người thường được khuyến khích đi khám bác sĩ nếu gặp tình trạng đau họng hoặc ho kéo dài. Bác sĩ Abbas Kanani giải thích: “Những người hút thuốc thường có thói quen ho vào buổi sáng. Tuy nhiên, nếu cơn ho kéo dài hơn 2 tuần, đó có thể là dấu hiệu đáng lo ngại và cần được kiểm tra.”
Ho dai dẳng có thể là dấu hiệu cảnh báo quan trọng của ung thư phổi, trong khi đau họng có thể liên quan đến UT vòm họng, thanh quản hoặc tuyến giáp.
Thông thường, khi thức dậy, người khỏe mạnh sẽ không có hoặc chỉ có rất ít đờm trong cổ họng. Vì vậy, nếu có nhiều đờm và thường xuyên phải khạc ra vào buổi sáng, có thể người đó đang mắc các bệnh như viêm hầu họng, viêm phế quản hoặc viêm phổi.
Để chẩn đoán chính xác, bạn cần kiểm tra màu sắc và tính chất của đờm. Đờm trắng, nhớt có thể là dấu hiệu của nhiễm lạnh.
Đờm màu vàng, đặc và dính thường là biểu hiện của việc cơ thể bị nóng hoặc cảm lạnh. Những trường hợp này thường không nguy hiểm.
Tuy nhiên, nếu đờm có lẫn máu, bạn nên đi khám ngay, vì đây có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng liên quan đến phổi như viêm phổi, lao phổi, hoặc thậm chí ung thư phổi.
Ngoài ra, các bạn cũng phải chú ý đến một số dấu hiệu bất thường của sức khỏe khác như:
Đổ mồ hôi vào ban đêm
Ngoài ra, đổ mồ hôi ban đêm có thể là dấu hiệu sớm của một số bệnh UT, đặc biệt là u lympho – một loại ung thư máu. Nếu những triệu chứng này kéo dài, bạn nên đi khám để xác định nguyên nhân.
UT xảy ra khi các tế bào trong một bộ phận cơ thể phát triển mất kiểm soát. Nếu không được điều trị kịp thời, chúng có thể xâm lấn và phá hủy các mô xung quanh. Việc phát hiện sớm các dấu hiệu UT sẽ giúp tăng cơ hội điều trị thành công.
Bác sĩ Abbas Kanani nhấn mạnh: “Sự xuất hiện của những triệu chứng trên không đồng nghĩa với việc mắc UT, vì chúng cũng có thể là biểu hiện của nhiều bệnh lý khác. Cách tốt nhất là đi kiểm tra sức khỏe để loại trừ nguy cơ và có hướng xử lý kịp thời.”
Khó tiêu hoặc gặp khó khăn khi nuốt thức ăn
Khi gặp phải triệu chứng khó nuốt nhưng không cảm thấy đau hay viêm họng, nhiều người thường bỏ qua. Tuy nhiên, nếu bạn đã thay đổi chế độ ăn uống, chuyển sang các món ăn lỏng mà vẫn cảm thấy khó nuốt, bạn cần đi khám để kiểm tra UT đường tiêu hóa, đặc biệt là UT thực quản.
Triệu chứng khó tiêu kéo dài và không thể cải thiện có thể là dấu hiệu của UT thực quản, vòm họng hoặc dạ dày.