Có những lời dặn của ông bà xưa nghe qua tưởng chuyện nhỏ trong sinh hoạt, nhưng càng trưởng thành, ta càng nhận ra đó là những kinh nghiệm đúc kết từ sức khỏe, tâm lý đến phong thủy. Riêng với giấc ngủ – khoảng thời gian cơ thể cần được nghỉ ngơi và phục hồi – người xưa đặc biệt lưu ý bốn điều kiêng kỵ được truyền lại qua rất nhiều thế hệ. Đến hôm nay, những lời dặn này vẫn khiến mọi người tò mò.
1. Kiêng quay đầu về hướng Bắc khi ngủ
Trong quan niệm Á Đông, phương Bắc là hướng mang tính âm mạnh. Đầu là nơi tập trung khí lực và thần thức, vì vậy hướng ngủ phải được chọn cẩn thận để tránh ảnh hưởng tinh thần. Người ta tin rằng quay đầu về hướng Bắc dễ bị âm khí tác động khiến ngủ nặng nề, hay mê, thức dậy mệt mỏi.
Nhìn theo góc độ hiện đại, hướng Bắc thường lạnh và nhiều gió lùa. Nhà xưa thoáng nên gối đầu về phía này dễ nhiễm lạnh, nghẹt mũi, cảm cúm. Ngoài ra, phong thủy truyền thống cũng cho rằng hướng Bắc tượng trưng cho sự tĩnh lặng, tịch mịch – không hợp với sinh khí của người sống.
Ngày nay dù không phải ai cũng tin phong thủy, nhưng việc tránh gió lùa, chọn hướng ngủ ấm áp vẫn được khuyến khích. Đó cũng là lý do lời dặn này tồn tại lâu bền.
2. Kiêng ngủ “ngang thi”
“Ngủ ngang thi” là tư thế nằm ngửa thẳng cứng, hai tay duỗi dọc thân hoặc đặt lên ngực – giống dáng người mất. Người xưa xem đây là điều đại kỵ, vừa mang điềm xấu vừa dễ thu hút khí lạnh.
Ở góc độ khoa học, tư thế này khiến cơ thể khó thư giãn, cột sống và vai bị chịu lực nhiều hơn. Đặt tay lên ngực còn gây chèn ép tim phổi, dễ khiến người ngủ khó thở, ác mộng hoặc mệt mỏi khi thức dậy.
Phong thủy quan niệm tư thế giống người đã khuất sẽ mang năng lượng tiêu cực. Thật ra, ý nghĩa sâu xa của lời dặn này chính là khuyến khích mọi người ngủ ở tư thế tự nhiên, thả lỏng – thường là nghiêng trái hoặc nghiêng phải – giúp chất lượng giấc ngủ tốt hơn.
3. Kiêng quay đầu ra cửa khi ngủ
Cửa ra vào là nơi dòng khí mạnh nhất của ngôi nhà. Ánh sáng, tiếng động và sự di chuyển ra vào khiến khu vực này luôn thay đổi. Vì thế, quay đầu ra cửa dễ giật mình, ngủ không sâu, tinh thần bất an.
Người xưa còn lo rằng trẻ nhỏ ngủ quay đầu ra cửa dễ bị gió lạnh, bị động hoặc bị người lạ dòm ngó.
Về phong thủy, cửa là nơi khí hỗn tạp đi vào. Đầu hướng cửa được coi là tư thế “xuất khí”, khiến cơ thể thất thoát năng lượng. Ngay cả trong văn hóa phương Tây, tư thế ngủ đối diện cửa cũng bị xem là “coffin position” – tư thế không may mắn.
Ngày nay, các chuyên gia nội thất vẫn khuyên đặt giường sao cho nhìn được cửa nhưng không kê đầu giường thẳng hướng cửa để tạo cảm giác an toàn và thư giãn.
4. Kiêng thưa khi nghe gọi lúc đang ngủ
Đây là lời dặn mang nhiều màu sắc tâm linh nhưng thật ra lại có cơ sở khoa học. Người xưa tin rằng lúc ngủ, hồn vía nhẹ nhàng nhất. Nếu nghe tiếng gọi mơ hồ mà đáp lại ngay, vía dễ “giật mình”, khiến cơ thể mệt mỏi, đêm ngủ không yên.
Dân gian còn có nhiều câu chuyện kể rằng người bị gọi tên lúc nửa đêm thường dễ bệnh, đau đầu hay ngủ mê man.
Theo khoa học, khi đang ngủ sâu mà đột ngột bị gọi, hệ thần kinh giao cảm hoạt động quá nhanh, gây hồi hộp, tim đập mạnh và cảm giác hoang mang. Trả lời ngay lập tức càng làm não chuyển trạng thái đột ngột, gây mệt mỏi kéo dài.
Nếu thật sự có người gọi vì việc quan trọng, họ sẽ gọi thêm lần nữa hoặc lay nhẹ bạn. Khi tỉnh hẳn rồi mới đáp lại sẽ an toàn hơn.
Thông tin trong bài mang tính tham khảo – chiêm nghiệm – giải trí.
