Theo quan niệm của người xưa mâm cơm là lúc gia đình sum họp. Ăn cơm thể hiện tính cách phẩm chất của một người. Nghi thức trong bữa ăn cũng rất quan trọng, bởi nếu không cẩn thận thì sẽ mang điềm báo xui rủi. Do đó để tránh rủi ro cho gia đình thì người xưa dặn những cấm kỵ sau không được phạm khi ngồi vào mâm cơm, bàn ăn:
Kiêng xới cơm một lần
Nghĩa là khi xới cơm vào bát thì phải dùng 2 lần xới, chứ không ấp 1 lần vào bát rồi đưa cho người khác. Người xưa quan niệm một lần cơm cúng hai lần cơm ăn. Thế nên việc xới cơm đặt lên cúng thì xới 1 thìa thật đầy ấp vào bát, còn xới cơm cho người còn sống thì phải xới 2 lần cho vào bát. Nếu xới 1 lần đã đưa cơm cho người sống là dự báo điềm xui, mang lại âm khí trong gia đình, cẩn thận gia đình sắp có tang.
Hơn nữa xới cơm cúng thì phải xới đầy có ngọn, tức là ấp một thìa đầy. Còn cơm ăn không được xới đầy, chỉ xới lưng lưng hoặc sát miệng bát.
Không để đũa lộn xộn trong mâm
Khi sắp cơm, đũa phải được xếp gọn ngày ngay ngắn, đầu xuôi ngược rõ ràng và không để lộn xộn trong mâm cơm. Đũa lộn xộn thể hiện gia đình không nền nếp, gia đình không hòa thuận. Việc đũa quay xiên xẹo thể hiện sát khí, ảnh hưởng tới tài lộc và sức khỏe của gia đình. Do đó khi dọn cơm, nhớ để đũa nằm ngay ngắn trên mầm, trên bàn.
Không cắm đũa vào bát cơm
Theo truyền thống bát cơm cúng sẽ cắm đôi đũa thẳng vào bát cơm. Nên khi ăn mà chống đũa vào bát cơm liên tưởng tới cõi âm, báo điềm không lành cho gia đình. Hành động đó được xem là mang lại sự xui rủi vào trong nhà.
Không gõ vào bát
Người xưa cho rằng chỉ có ăn mày mới lấy đũa gõ vào bát để thu hút sự chú ý của người đi đường. Do đó nếu trong mâm cơm mà có người gõ đũa vào bát sẽ mang điềm báo gia đình sa sút, làm ăn thất bát, nghèo khó mạt hạng. Bởi vậy người lớn rất kiêng kỵ và nhắc trẻ nhỏ không được làm việc này.
Hơn nữa gõ đũa vào bát cũng là cách hay gặp ở quán ăn khi khách hàng gọi người phục vụ. Thế nên gõ đũa vào bát được xem là không lịch sự, chê trách nhau, gây bất hòa trong gia đình.
Kiêng đặt bát cơm ở bàn rồi cúi xuống ăn
Theo quan niệm xưa khi ăn một tay bưng bát, một tay cầm đũa, tránh đặt bát ở bàn rồi cúi xuống ăn. Thức ăn thì phải đưa tới miệng chứ không để miệng chạy theo đồ ăn là bất lịch sự và nghèo túng, mạt hạng. Việc ăn cơm mà không bưng bát lên dự báo tương lai tài chính khó khăn, tài vận sa sút, tài lộc không tụ khó khăn về tài chính. Do đó khi ăn phải bưng bát cơm lên và không cúi gằm vào bát cơm. Việc cúi gằm xuống bàn ăn không lịch sự và cũng thể hiện phong thái của người không phú quý không sang chảnh. Chỉ có những chú lợn mới cúi cằm vào trong âu cám mà ăn thôi.
Không gắp nối đũa
Gắp nối đũa tức là người này dùng đũa gắp thức ăn cho người kia dùng đũa tiếp nhận lại. Hành động này mang lại xui rủi vì trong dân gian hành động này giống việc đi cải mộ bốc xương cốt người chết. Do đó khi gắp cho nhau thì nên đặt vào bát hoặc đưa bát ra nhận chứ không dùng nối đũa.
Không được lật cá khi ăn
Trong quan niệm dân gian xưa thì khi gỡ cá cũng không được lật mặt sau con cá lên. Gỡ hết phần thịt cá mặt trên thì sẽ dùng tay giữ 1 đầu, 1 đầu cầm xương sống cá lật ra ngoài. Bởi theo người xưa lật cá khi ăn cơm thể hiện sự thiếu tôn ti trật tự trong gia đình, thể hiện sự lật thuyền, không may mắn trong làm ăn, dễ bị đổ bể, gia đình bất hòa phản bội nhau, làm ăn bị lật kèo.
Mâm cơm gia đình thể hiện sự tài lộc phú quý thịnh vượng. Do đó bữa cơm gia đình cần vui vẻ hòa thuận, thể hiện sự giàu có của gia đình, tránh mang điềm xui rủi, nếu không tài lộc sẽ tiêu tán và gia đình sẽ gặp vận hạn đen đủi.
* Thông tin mang tính chất tham khảo, chiêm nghiệm.
